Bên cạnh chú trọng thực đơn dinh dưỡng, chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý, tiêm phòng vắc xin cho bà bầu giữ vai trò đặc biệt quan trọng giúp mẹ và bé đẩy lùi nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm dẫn đến các hệ quả đáng tiếc trong thai kỳ.
Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra sự an toàn của Vắc xin trong thai kỳ. Các Vắc xin bất hoạt như Bạch hầu, ho gà, uốn ván, cúm có thể tiêm trong thai kỳ. Các Vắc xin sống giảm động lực như sởi đức, rubella, quai bị, thủy đậu nên tiêm trước khi mang thai ít nhất 1 tháng.
Một số Vắc xin cần thiết trong thai kỳ
1. Uốn ván
Đối với phụ nữ nếu chưa tiêm hoặc không rõ tiền sử tiêm vắc xin có thành phần uốn ván thì lịch tiêm vắc xin phòng bệnh uốn ván gồm 5 mũi như sau:
+ Lần 1: Tiêm sớm khi có thai lần đầu hoặc trong độ tuổi sinh đẻ.
+ Lần 2: Ít nhất 1 tháng sau lần 1.
+ Lần 3: Ít nhất 6 tháng sau lần 2 hoặc thời kỳ có thai lần sau.
+ Lần 4: Ít nhất 1 năm sau lần 3 hoặc thời kỳ có thai lần sau.
+ Lần 5: Ít nhất 1 năm sau lần 4 hoặc thời kỳ có thai lần sau.
- Nếu khoảng thời gian giữa các liều tiêm bị chậm, vượt quá khoảng thời gian theo lịch tiêm chủng thì tiêm mũi tiếp theo mà không cần tiêm lại từ đầu
- Ngày nay có nhiều loại Vắc xin kết hợp ví dụ Uốn ván, bạch hầu và ho gà (Tdap):
Nên tiêm một liều Tdap trong mỗi lần mang thai bất kể tiền sử tiêm Tdap trước đó của bệnh nhân. Để tối đa hóa đáp ứng kháng thể của mẹ và truyền kháng thể thụ động sang trẻ sơ sinh, thời điểm tối ưu để tiêm Tdap là từ tuần thứ 27 đến 36 của thai kỳ mặc dù Tdap có thể được tiêm vào bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ.
2. Cúm
Phụ nữ mang thai và sau sinh có nguy cơ mắc bệnh nặng và biến chứng do cúm cao hơn phụ nữ không mang thai vì những thay đổi trong hệ thống miễn dịch, tim và phổi khi mang thai. Có thể tiêm vắc-xin cúm vào bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ, trước và trong mùa cúm. Phụ nữ đang hoặc sẽ mang thai trong mùa cúm nên tiêm vắc xin cúm bất hoạt (IIV) hoặc vắc xin cúm tái tổ hợp. Vắc xin cúm sống giảm độc lực không được khuyến cáo sử dụng trong thời kỳ mang thai.
3. COVID-19
Phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn khi bị nhiễm COVID-19 so với những người không mang thai. Vì vậy, việc tiêm phòng Vắc xin COVID-19 ở phụ nữ mang thai trên 13 tuần là cần thiết.
Tham khảo lịch tiêm Vắc xin chi tiết từ CDC Hoa Kỳ: https://www.cdc.gov/Vắc xins/schedules/downloads/adult/adult-combined-schedule.pdf.
BS. Triệu Lệ Phong
BM Sản_ĐH T Dược Buôn Ma Thuột
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Y Tế (2016), CHăM SÓC TRƯỚC SINH, HƯỚNG DẪN QUỐC GIA về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, tr 41-46